Ақмола облысы кәсіпкерлер палатасының алаңында бизнес-қоғамдастық өкілдері франчайзинг нарығының сарапшыларымен кездесті. Кәсіпкерлер франчайзинг бизнесті кеңейту, оны «орау», инвесторларды тарту және жаңа нарықтарға шығуға қалай көмектесетінін білді.
Іс-шараны «Атамекен» ҰКП және Respublica партиясының қолдауымен Орталық Азия Франчайзинг ассоциациясы (CAAF) ұйымдастырды. Франчайзингтік тур Қазақстанның 16 қаласын қамтиды. Ал Көкшетау он бесінші, соңғы аялдама болды.
Ақмола кәсіпкерлері жетекші сарапшыларға сұрақтар қоюға мүмкіндік алды. Олар Гүлбану Майгарина — CAAF төрайымы, Lanzhou мейрамханалар желісінің негізін қалаушы, Сейсенғали Қалиақпаров — CAAF төрағасының орынбасары және FranchDay компаниясының басшысы, Әдемі Досжанова — KazFranch бас директоры.

«Бүгін біз франчайзинг нарығы туралы біліммен бөлісуге, бар мәселелерді талқылауға және франчайзингтің шын мәнінде не екенін түсіндіруге жиналдық. Нарықта көптеген дұрыс емес франчайзингтер бар. Олардың көбі жаңадан пайда болған бизнес франчайзинг бойынша өзінің тиімділігін дәлелдемей таралады. Бұл ақша табуға деген ұмтылыстың арқасында ғана емес, франчайзингті дамыту бойынша білімнің жетіспеушілігінен де орын алуда», - деп атап өтті Гүлбану Майгарина.

Өңірлік палатаның директоры Ерқанат Мұсылманбек осы тақырыптың өзектілігін атап өтті.

«Бұл тақырып Ақмола кәсіпкерлері үшін өте қызықты, өйткені франчайзинг бойынша масштабтау мәселелері сұранысқа ие болып келеді. Өңірлерде франчайзингтің дамуы мен әлеуеті, франшизаны орау кезіндегі қателер шортлисті, мемлекеттік қолдау шаралары, тағы басқа тақырыптар қарастырылатын болады», - деді Ерқанат Мұсылманбек.

Сарапшылар франчайзинг — мұқият дайындықты қажет ететін экспортқа бағытталған бизнес-модель екенін атап өтті. Атап айтқанда, тауар белгісін тіркеу, заңды аспектілерді сақтау және ұлттық және халықаралық нарықтарға қалай шығу керегін түсіну.

«Франчайзинг пайда болғанға дейін ұлттық бренд құру, өзіңізді және аудиторияңызды түсіну, тиісті қызмет көрсету, бизнестің франчайзингке жарамды екеніне көз жеткізу қажет. Франчайзинг - инвестиция тартатын жаңа бизнес-модель. Сіз бұл саланың ұлттық деңгейде басымдыққа ие болуы мүмкін екенін және сіз басқа аймақтарға ғана емес, басқа елдерге де шығуға дайын екеніңізді түсінуіңіз керек», - дейді Сейсенғали Қалиақпаров.

Ол сондай-ақ нарықтың жай-күйі туралы айтты. Бүгінгі таңда статистика Қазақстанда 800-ге жуық франчайзингті тіркейді, бұл ретте франчайзингтік қызмет субъектілерін тіркеу міндетті емес, мемлекеттік тізілім жоқ. Өкінішке қарай, реттеуші бола алатын мемлекеттік орган жоқ. Бұл ретте жыл сайын нарық айналымы шамамен 3 млрд теңгені құрайды және франчайзингті дамыту үшін инвестициялық алғышарттар айқын.

«Көкшетауда франчайзинг белсенді дамып келеді, халықаралық және отандық брендтер енуде. Бірақ құқықтық реттеудің түйткілдер бар: франчайзер мен алушы арасындағы қатынастар әрқашан нақты реттелмейді. Кейде франшиза алушы қарапайым сатушыға айналады, ал бірлескен қызмет күтілетін нәтиже бермейді», — деп толықтырды өңірлік палата директорының орынбасары Расул Сыздықов.

Кездесу белсенді өтті, кәсіпкерлер өз сұрақтарына жауап алып, франчайзингтің практикалық аспектілерін талқылады.

«Біздің қаламызда көптеген франчайзингтік жобаларды көріп отырмын. Қауымдастықта талдау және кеңес беру бөлімі бар ма? Мен франшиза сатып алып, қаламызда қандай нишалар сұранысқа ие болатынын түсінгім келеді», - деп сұрады кәсіпкер Аян Сәденов.

Сейсенғали Қалиақпаров мемлекеттік қолдау шаралары туралы хабардар етті. Оның айтуынша, «Даму» қоры екінші деңгейдегі банктер үшін франчайзингті қоса алғанда, инвестициялық жобаларды қаржыландыруды бөледі. Жалғыз теріс фактор - консервативті кепіл саясаты. Әлемдік тәжірибеде неғұрлым икемді құралдар қолданылады: лизинг, факторинг, тәуекелдерді сақтандыру немесе олардың комбинациясы.

Айта кетейік, кәсіпкерлердің KazBrand — реалити-жоба байқауына өтінім беру мүмкіндігі бар, ол бизнесті франшизаға жинауға, серіктестерді тартуға мүмкіндік береді. Финалистер өз бизнесін жаңа деңгейге көтере алады, айналымды ұлғайта алады, құны 7 млн теңгеден басталатын дайын франшизаны (жеңімпаздар үшін — тегін), сарапшылар тобын жылдық сүйемелдеуді, даму стратегиясын және ілгерілетуге көмек ала алады. Тіркеу осы жылдың 13 қыркүйегіне дейін жалғасады.

«Біз KazBrand компаниясын қызықты бизнес-идеялар мен стартаптарды жоғары тиімділікпен және рентабельділікпен анықтау үшін іске қостық. Біз көбінесе керемет өнімі бар, бірақ дұрыс таңдалмаған стратегиясы немесе баға саясаты бар жобаларды көреміз және олар дамыр жатқан жоқ. Мақсатты аудиторияны түсіну, сапалы орау және масштабтау мүмкіндігі бар күшті өнімді жасау маңызды. Бүгінгі таңда тұтынушы сенімді және сөйлейтін түсінікті брендтерді, қызметтерді және өнімдерді таңдайды. Франчайзинг - нарықта қалуға және өсуге мүмкіндік беретін құрал», - деп атап өтті Гүлбану Майгарина.